Wymagane parametry dotyczące superkondensatorów do zastosowań dla elektroniki mobilnej [1] uzupełnione o kryterium przezroczystości zestawiono w Tabeli 1 poniżej.
Tabela 1. Zestawienie docelowych parametrów użytkowych dla superkondensatorów dla przezroczystej elektroniki. Źródło: [1]
Pojemność | Prąd ładowania/rozładowania | Napięcie pracy | Przezroczystość w świetle widzialnym |
kilkanaście F | rzędu 100 mA | 3,7 V | >70% |
3,7 V jest napięciem pracy wykorzystywanym w telefonie komórkowym, prąd rzędu 100 mA jest pobierany podczas transmisji dźwięku a pojemność kilkunastu F jest wymagana dla odpowiednio długiego czasu obsługi połączenia. Typowe superkondensatory pracują przy napięciu pracy z zakresu 1-2,7 V, jednakże w celu zwiększenia dopuszczalnego napięcia można łączyć je szeregowo. Porównywalne prądy ładowania i pojemności osiągane są w zaawansowanych nieprzezroczystych superkondensatorach opartych na elektrodach węglowych wzbogacanych materiałami o wysokiej aktywności redoks. W przypadku obecnie wytwarzanych badawczo kondensatorów o pewnym stopniu przezroczystości, osiągane są pojemności właściwe rzędu 1 mF/cm2 i prądy ładowania/rozładowania na poziomie 100 μA/cm2 [2]. Prace te znajdują się dopiero na początkowym etapie i dotychczas opracowano głównie doraźne rozwiązania oparte na klasycznych elektrodach węglowych o zredukowanej grubości. Konstrukcje te poza niewystarczającymi parametrami użytkowymi wykazują przezroczystość na poziomie 50%, co jest wartością zdecydowanie zbyt niską dla celów aplikacyjnych (por. rys. 1).
Rys. 1. Przykłady przezroczystych superkondensatorów, otrzymanych z zastosowaniem elektrod z nanowłókien (a) [2] i nanorurek (b) węglowych [3].
Mając na uwagę potrzebę zwiększenia pojemności i biorąc pod uwagę kryterium stabilności, najbardziej obiecującymi materiałami dla elektrod w przezroczystych superkondensatorach są tlenki metali przejściowych. W Tabeli 2 zestawiono standardowo badane w zastosowaniach elektrodowych metale przejściowe pod kątem ich ceny a także przerwy energetycznej i krawędzi absorpcji światła ich tlenków. Do powyższych danych dołączono wartości dla cynku i jego tlenku – materiałów, które zamierza wprowadzić niniejszy projekt.
Tabela 2. Zestawienie metali przejściowych pod kątem ich ceny oraz przerwy energetycznej i krawędzi absorpcji ich tlenku.
Metal przejściowy | Cena ($/kg) * | Przerwa energetyczna tlenku (eV) | Krawędź absorpcji (nm) |
Ir | 16226 | 3,1 | 418 |
Ru | 2222 | 2,2 | 588 |
Va | 26 | 2,4 | 539 |
Mn | 2 | 0,3 | 4794 |
Zn | 2 | 3,4 | 381 |
* Źródło: http://www.infomine.com/, dostęp 12.02.2014 r.; EgIrO2: [4], EgRuO2: [5], EgV2O5: [6], EgMnO2: [7], EgZnO: [8]
Z powyższego zestawienia wynika, że z konwencjonalnie badanych dla zastosowań w superkondensatorach tlenków metali jedynie tlenek irydu jest przezroczysty w widzialnym zakresie światła. Jednakże jego wysoka cena w zasadniczy sposób ogranicza jego stosowalność w produkcji. Tlenek cynku (ZnO), którego zastosowanie w superkondensatorach jest bardzo mało zbadane, charakteryzuje się nie tylko 8000 razy niższą ceną, ale również krawędzią absorpcji leżącą w krótszych falach. Stanowi tym samym obiecujący materiał dla zastosowań w przezroczystych superkondensatorach.
Bibliografia: